سفر آگاهانه بلوچستان، قسمت پنجم – شکمگردی در بلوچستان

در سری پست‌های قبلی سفر آگاهانه بلوچستان در مورد:

۱- راهنمای سفر به بلوچستان

۲- امنیت بلوچستان

۳- توصیه‌های پیش از سفر به بلوچستان

۴- دلیل علمی پدیده‌های زمین‌گردشگری (مثل کوه‌های مریخی و گلفشان) بلوچستان به زبان ساده

صحبت کردیم. (روی هرکدوم کلیک کنید، پست مربوطه در پنجره جدیدی باز میشه)

همون‌طور که قول داده بودم، در این پست میخوام خوراکی‌ها، نوشیدنی‌ها و غذاهایی که توی این منطقه امتحان کردم رو معرفی کنم و تا جایی که میتونم طرز تهیه‌شون رو هم بگم. اگر هم خوراکی‌ محلی‌ای میشناسین که توی پست نیست، لطفا بهم بگید تا با نام خودتون اضافه‌ش کنم.

بریم برای یک شکمگردی مجازی در بلوچستان زیبا 😋

نوشیدنی‌ها 

شیرچای بلوچی (دودپتی)

‌

 

شیرچای یک نوشیدنی گرم جذاب مخصوصا برای صبحانه/عصرانه است. طرز تهیه شیرچای بلوچی به این صورته که ابتدا دو لیوان شیر رو بذارید تا داغ بشه؛ قبل از جوشیدن، دو لیوان آب جوش هم بهش اضافه کنید. سپس چای خشک (۲ قاشق غذاخوری)، هل و دارچین به میزان کافی بهش اضافه کنید (من چیزای معطر دیگه مثل زنجفیل، چای سفید، گل محمدی، زعفران، گلاب و… هم گاهی اضافه میکنم بهش و خیلی خوب میشه. البته در اصل اینا رو نداره و با همون هل و دارچین و نهایتا زنجفیل درست میشه). مقداری شکر هم براساس طبعتون بهش اضافه کنید. بذارید با اینا بجوشه تا هم خوشرنگ بشه و هم معطر. بعد از صافی ردش کنید و بریزید توی فلاسک و نوش جان کنید.

معمولا چای مورد استفاده از نوع کله مورچه‌ای هست که شیرچای رو خوشرنگ و خوش‌طعم میکنه.

در کافه‌ها، مشابه این نوشیدنی رو به نام‌های چای انگلیسی، چای ماسالا و… میتونید ببینید. شیرچای بلوچی هم ریشه انگلیسی داره. البته به نظر من شیرچای بلوچی از همه‌شون خوشمزه‌تره 😄

یه نکته جالب هم اینه که توی هند، همین نوشیدنی رو با نمک و فلفل درست میکنن :))

 

شیرگلاب

‌

 

شیرگلاب نوشیدنی خنک و خوشمزه‌ایه که در دکه بازار چابهار کشف شده و هرکی تست کرده خوشش اومده. همون‌طوری که از اسمش معلومه از ترکیب شیر، سیروپ گل محمدی، شکر و کمی یخ درست میشه و بسیار جذابه؛ مخصوصا در گرما. دکه آقا حنیف رو میتونید به راحتی تو راسته دکه‌بازار پیدا کنید.

 

گلاب جامن

گلاب جامن از شیرینی‌های محلیه که میتونید در بازار سنتی چابهار پیدا کنید و تست کنید. همون شیرینی‌های کرویه که توی عکس میبینید. مزه‌اش تقریبا شبیه بامیه است. همراه با چای یا شیرچای توصیه میشه.

 

فالوده پاکستانی

فالوده پاکستانی رو در آبمیوه فروشی‌های پشت راسته‌های بازار چابهار میتونید پیدا کنید. ترکیب سه نوع بستنی زعفرانی، وانیلی و توت‌فرنگی، با رشته‌های نشاسته‌ای شبیه فالوده شیرازی، سیروپ گلاب و تخم شربتیه.

 

چای سفید

این چایی رو به تنهایی دم میکنن. بی‌رنگه ولی مزه‌ و عطر جالبی داره. من همراه چای سیاه هم دم میکنم عطر خوبی میده بهش. توی خود شهر جایی ندیدم دم‌کرده‌اش رو سرو کنن. اما خشکش رو میتونید بخرید و به سادگی دم کنید.

 

غذاها – صبحانه

پِراتا و شیرچای

پراتا یک نون روغنیه که برخلاف ظاهرش شیرین نیست. ترکیب اون با شیرچای یکی از رایج‌ترین صبحانه‌هایی هست که در بلوچستان سرو میشه. در رستوران‌های دکه‌بازار چابهار میتونید این صبحانه محلی رو صرف کنید. به‌علاوه چون تو اغلب خونه‌ها هم درست میشه، اگه تو خونه‌های محلی اقامت داشته باشید، میتونید درخواست کنید برای صبحانه براتون درست کنن.

 

نخود کابلی

نخود کابلی یک صبحانه‌ی گرمه. از ترکیب نخود، گوجه، فلفل و ادویه محلی درست میشه و لذیذه. با نون روغنی محلی به‌عنوان صبحانه محلی کامل استفاده میشه و خیلی هم خوشمزه است. شیرچای کنارش فراموش نشه.

 

قیمه

قیمه ترکیبی از گوشت چرخ‌کرده، فلفل، رب و سبزیجات و ادویه محلیه که به‌عنوان صبحانه سرو میشه. توی رستوران بلوچستان دکه‌بازار چابهار میتونید این صبحانه رو امتحان کنید.

 

غذاهای محلی – ناهار و شام

تباهگ

تباهگ یکی از قدیمی‌ترین و سنتی‌ترین غذاهای محلی بلوچستانه که به نظر من خیلی لذیذ بود. در زمان‌های قدیم که یخچال نبوده، به گوشت نمک و ادویه می‌زدن و زیر نور آفتاب خشک میکردن و گوشت رو به صورت خشک‌‌شده نگهداری میکردن.

طرز تهیه‌اش هم اینجوریه که گوشت خشک‌ شده رو با آب و نمک و فلفل می‌جوشونن تا نرم بشه. بعد از آبِ گوشت برای تهیه برنج استفاده میکنن و گوشت رو به صورت جداگانه سرخ میکنن.

‌ 

تنورچه

یکی از لذیذترین (و البته گرون‌ترین) غذاهای بلوچیه که شما رو عاشق غذاهای این دیار میکنه. همون‌طور که از اسمش معلومه، تو تنور پخته میشه. هم با مرغ درست میشه و هم گوشت.

این غذا دو روش طبخ داره:

در روش اول قطعه‌های بزرگ گوشت رو به سیخی که از جنس چوب نخل هست می‌زنن و به صورت ایستاده داخل تنوری که زغال‌ گداخته درونش هست میذارن. اگه بخوان گوشت‌ها بخارپز بشه، یه ظرف پر آب هم میذارن داخل تنور. در تنور رو میبندن و روش کاهگل میریزن. این روش حدود ۴۵ دقیقه زمان میبره.

در روش دوم،داخل شکم یک گوسفند کامل رو خالی میکنن و دست و پا و شکمش رو می‌بندن و به صورت آویزون میذارن داخل تنور. بعد در تنور رو میبندن و کاهگل میگیرن. پخت به این روش حدود ۱ ساعت زمان میبره.

(تنورچه رو در رستوران‌ها نمی‌تونید پیدا کنید. اگه خواستید از قبل بگید براتون هماهنگ کنیم درست کنن)

‌

بریانی/ استانبولی 

‌

این دو غذا به نظرم خیلی شبیه هم هستن و عمده تفاتشون تو ادویه‌شونه (که باز هم به نظر ما خیلی فرق نمیکنه). این‌ها به صورت ترکیبی با یکی از گوشت‌های مرغ، گوسفند/بز، میگو و ماهی درست میشن و این‌جوریه که گوشت مورد نظر رو با پیاز و سیر تفت میدن و بهش گوجه اضافه میکنن. (به استانبولی سیب‌زمینی هم اضافه میکنن) و بعد ادویه مخصوص هرکدوم رو بهش میزنن و لای برنج قرار میدن تا دم بکشه. خوشمزه ولی تا حدودی تنده.

 

خورشت کرایی (کراهی)

کرایی از خورشت‌هاییه که با خوردنش عاشقش میشید. این خورشت هم با مرغ، گوشت یا میگو درست میشه. روش تهیه‌اش هم به صورت خلاصه این‌جوریه که گوشت مورد نظر رو با سیر و پیاز تفت میدن و بهش گوجه و رب گوجه اضافه میکنن. بعد زنجفیل، گشنیز و ادویه مخصوص کرایی رو هم بهش اضافه میکنن. پیشنهاد میکنم این رو حتما امتحان کنید. (کراهی سفید رنگش سفید نیست اما بهش ماست میزنن 😄)

‌

شیرازگند

شیرازگند میتونه یه وعده شام سبک و خوشمزه باشه. به ماست محلی که تا حدودی ترشه، کره حیوانیِ تفت داده شده اضافه میکنن و هم میزنن. و در آخر بهش آویشن (یا ازگند به زبان بلوچی) محلی اضافه میکنن. مثل آبدوغ‌خیار تلیت میکنن و میخورن. بسیار جذابه. 

‌ 

پاکورا

پاکورا رو میشه جزء فست‌فودها در نظر گرفت. با آرد نخود، پیاز، گشنیز، سیب‌زمینی، فلفل و ادویه درست میشه. ترد و خوشمزه است. در بعضی مناطق بلوچستان همراه با ماست هم میل میشه.

‌

کباب هزاری

این کباب‌های مرغ که به خاطر قیمتشون به کباب هزاری معروف هستن (حتی بعضی جاها ۱۵۰۰ و ۲۰۰۰ تومن شده ولی به همون هزاری معروفه 😂) رو توی محدوده بازار سنتی چابهار ( و مخصوصا دکه‌بازار) به راحتی میتونید پیدا کنید. با ادویه فراوان هستن و خیلی تند. با سبزیجات و گاهی پیاز خرد شده میذارن لای نون لواش و به صورت لقمه پیچیده شده در کاغذ بهتون داده میشه.

 

ترشیجات

ترشی لیمو عمانی

این ترشی از لیمو عمانی تازه بدست میاد. ترش، شور و کمی تنده. محل تولیدش هم عمدتا در شهرستان سرباز بلوچستان هست.

‌ 

ترشی انبه

بسیار تند و تا حدودی شوره. عمدتا در شهرستان قصرقند بلوچستان تولید میشه و کارگاه‌هاش اونجاست.

 

میوه‌های گرمسیری

خرما

نخلستان‌های ایرانشهر، سرباز، سراوان، سیب و سوران و خاش علاوه بر چشم‌اندازهای بسیار زیبا از جاده‌های کوهستانی و هوای خنک، خرماهای بسیار خوشمزه‌ای هم به دست میدن. موضوعی که فهمیدیم این بود که خیلی از خرماهایی که به نام خرمای بم می‌فروشن از این مناطقه ولی برندینگ براش انجام نشده و به نام خرمای بم شناخته شده و به فروش میرسه.

‌ 

موز

این موزهای کوچک که به موز چابهاری معروف شدن، تو ایران فقط تو این منطقه بدست میاد. مزه شیرین و عطر خوبی دارن و به نظر خیلیا (و من) خوشمزه‌تر از موزهای وارداتی هستن. یکی از جذابیت‌های این منطقه، دیدن باغ‌های موز از نزدیک هست. 

 

انبه

فصل برداشت انبه در بلوچستان، از اواخر اردیبهشت تا تابستان هست.

 

پاپایا (خربزه درختی)

خربزه درختی یا پاپایا میوه گرمسیری بسیار خوشمزه‌ایه که در ایران انحصارا در این منطقه کاشت و برداشت میشه. برای امتحان کردن این میوه باید از خرداد تا تابستان سری به بلوچستان زیبا بزنید.

 

کُنار (محلی/ پیوندی)

کنار میوه‌ای بسیار خوشمزه است که دو نوع داره. محلی‌ها کوچکتر و شیرین‌تر هستن. پیوندی‌ها بزرگ‌تر (در اندازه و شکل گوجه سبز اما با مزه‌ای شبیه سیب‌ گلاب) هستن و از پیوند کنار محلی با کنار پاکستانی بدست اومدن. زمستان و بهار فصل امتحان‌ کردن این میوه‌ها در بلوچستانه. 

 

گوآوا (زیتون محلی)

گوآوا میوه‌ی گرمسیری بسیار معطر و با طعمی متفاوت از میوه‌هایی است که تا حالا امتحان کردید. اگه میخواید میزان ماندگاری عطر این میوه رو متوجه بشید، سه روز بذارید داخل کیفتون کنار وسایل دیگه. بوی عطرش حداقل تا یه ماه تو کیف و وسایلتون میمونه 😂

این میوه رو میتونید زمستان و بهار در چابهار امتحان کنید.

سخن آخر

برای هماهنگی بازدید از باغات میوه گرمسیری، سفارش و هماهنگی غذاهای محلی و همراهی راهنمای محلی در سفرتون به بلوچستان میتونید روی کمک ما حساب باز کنید. فقط کافیه از طریق پشتیبانی سایت که آیکونش گوشه پایین سمت چپ هست، یا اکانت تلگرام @jadehkhaki_support باهامون در ارتباط باشید 😉

با آغوش باز، منتظر نظرات و انتقاداتتون درمورد پست هستم 😊

کوچیک شما، فائزه از تیم جاده‌خاکی