بار دیگر بلوچستانی که دوست میداشتم…
نمیدونم چه رازی داره اما خاکِ بلوچستان بدجور نمکگیر میکنه! مثل هیچجای دیگه نیست!
این سومین باری بود که پامو به این منطقه میگذاشتم. اما هر بار پیش از سفر، بیشتر از گذشته، ذوق دوباره دیدنش رو داشتم. و هر دفعه بیشتر از گذشته، تو لحظهی خداحافظی، حسِ دلتنگیِ عجیبی وجودم رو فرا میگرفت. حسی که بهم این اطمینان رو میداد که قطعا این بار آخر نیست و با وجود فاصلهی ۱۸۰۰ کیلومتری، باز هم بهش سر میزنم. انگار یه قسمت از وجودم رو جا گذاشته باشم و بخوام باز هم هرجوری شده برگردم دنبالش…!

به نظر من، هرکسی بعد از سفر به هر مقصدی، یه سفیر برای اونجا محسوب میشه و مسئولیت داره آنچه دیده، شنیده و تجربه کرده رو برای بقیه هم بازگو کنه. به خصوص در مورد بلوچستان، این بارِ مسئولیت خیلی وقته روی دوشم سنگینی میکنه. اونم به خاطر تفکراتِ نادرست و غیرواقعی هست که میبینم و میشنوم از این منطقه در ذهنِ عموم مردم وجود داره.
به همین خاطر میخوام سعی کنم تجربهی سفرهام به منطقهی زیبای بلوچستان رو در سه بخش (و سه پست) با شما به اشتراک بذارم.
در بخش اول تلاش میکنم جاذبههای فوقالعادهی بلوچستان رو به تصویر بکشم و شما رو با پتانسیلهای گردشگری این منطقه آشنا کنم. این کار رو ضمن نوشتن راهنمای سفر به این منطقه انجام میدم.
در بخش دوم در مورد میراث ناملموس یعنی فرهنگ اصیل مردمان بلوچ و مهماننوازیشون صحبت میکنم و تلاش میکنم در حد توان خودم گامی در جهت تغییرِ ذهنیتِ نادرست در مورد این منطقه بردارم.
و در بخش سوم در مورد خوراکیهای خوشمزهی این منطقه مینویسم که یکی از بخشهای مورد علاقهی خودمه.
نکته ۱: تا زمانی که گردشگری مسئولانه بین عزیزان هموطن به خوبی جا نیفتاده و بعلاوه مدیریت درستی روی مقاصد وجود نداره، از معرفی برخی مکانها که خیلی بکر هستند معذورم و در این مورد به کمپین #لوکیشن_ندیم وفادارم. در این نوشتار سعی میکنم یه دید کلی از جاذبههای مهم رو بهتون بدم. به جاش بهتون توصیه میکنم در سفر به این منطقه با راهنمایان محلی همراه بشید تا هم بتونید جاهای خفنتر رو ببینید و هم سفر لذتبخشتری داشته باشید (جادهخاکی هم برای پیدا کردن راهنمایان محلی که از همه لحاظ کاردرست و قابل اطمینان هستند و بعلاوه سفر باهاشون بیشتر خوش میگذره میتونه کمکتون کنه)
نکته ۲: بخش دوم و سوم رو در پستهای دیگهای در آینده مینویسم. اگه دوست دارید وقتی گذاشتم، خبردار شید میتونید کانال تلگرام @jadehkhaki_team رو دنبال کنید.
مقدمهچینی کافیه! بزنید بریم برای بخش اول.
چجوری میشه رفت بلوچستان؟
برای رفتن به این منطقه راههای مختلفی وجود داره. اما به جز یکیشون بقیهاش نیاز به صبر و تواناییِ لذتبردن از مسیر داره (میتونه تمرین خوبی برای این موضوع باشه 😉)
چابهار بندرِ مرکزی بلوچستانه.
فاصلهی تهران تا چابهار حدود ۱۸۵۰ کیلومتره.
راه اول) 🛩 هوایی: سریعترین راهِ رسیدن به چابهار، پرواز تهران-چابهاره که مدتش حدود ۱ ساعت و ۴۵ دقیقه است. البته فرودگاه چابهار در نزدیکی شهر کنارک هست که حدود ۴۰ کیلومتری با خود چابهار فاصله داره اما تاکسیهای فرودگاه اونجا هستن و میتونید به محض رسیدن از اونها استفاده کنید. البته برای اینکه به صرفهتر باشه پیشنهاد میکنم توی هواپیما یا فرودگاه، افرادی که میخوان برن چابهار رو شناسایی کنید و با هم ماشین بگیرید.
راه دوم) 🚞 زمینی – قطار: متاسفانه خود چابهار هنوز ایستگاه راهآهن نداره (اما دارن مسیرش رو درست میکنن. درست شه خیلی عالیه😍) فعلا سه راه برای سفر با قطار به چابهار وجود داره:
-
- تهران-زاهدان [حدود ۲۲ ساعت] + ۷ ساعت با اتوبوس زاهدان-چابهار
-
- تهران-کرمان [حدود ۱۵ ساعت] + ۹ ساعت با اتوبوس کرمان – چابهار (اتوبوسهای این مسیر معمولا شب حرکت میکنن)
- تهران-بندرعباس [حدود ۲۰ ساعت] + ۷ ساعت با ماشین از بندرعباس – چابهار (این مسیر اتوبوس مستقیم نداره. ضمنا چون برای خیلیا سوال پیش میاد هنوز راه دریایی هم نداره)
راه سوم) 🚌 زمینی – اتوبوس: تهران-چابهار اتوبوس مستقیم داره که حدود ۲۴ ساعت مسیرش طول میکشه.
اما پیشنهاد من اگه میخواید سفر کمهزینه و زمینی برید، برای اینکه از مسیر خسته نشید، استفاده از قطار شبانه تهران-کرمانه که راحت بخوابید. بعد از اونجا در مسیر کرمان-چابهار هم میتونید چند جا رو تو مسیر ببینید مثل باغ شازده ماهان، ارگ بم، آبشار راین و … .
اگه هم میخواید زمینی با ماشین برید باز هم به همین دلیل پیشنهادم مسیر تهران-کرمان-چابهاره!

چقدر وقت بذاریم خوبه؟
اگه وقتتون آزاده که پیشنهاد میکنم یه سفر حداقل ۱۵ روزهی کامل و با آرامش خاطر به این منطقه داشته باشید که لذتش چند برابر میشه. اما اگر فرصتتون محدوده، حداقل ۳ روز کامل رو بنظرم برای گشت و گذار در این منطقه اختصاص بدید تا بتونید هم ببینید و هم تجربه کنید و لذت ببرید.
من در ادامه ۴ مسیر اصلی گردشگری بلوچستان و جاذبههای مهماش رو پیشنهاد میکنم که هرکدوم حداقل یه روز زمان نیاز داره. بسته به زمان و علاقهی خودتون از بین این مسیرها میتونید برنامهریزی و انتخاب کنید.
چه زمانی بریم بهتره؟
به روایتی چابهار به معنی چهار بهاره. یعنی هر چهار فصلش خوبه.
هر زمانی که به چابهار سفر کنید، جاذبههای فصلی خاصی هم داره که میتونید علاوه بر جاذبههای اصلی، از تجربهی اونا هم لذت ببرید.
بر خلاف تصور رایج، این منطقه در تابستون هم خیلی گرم نیست. یعنی حداقل از تهران گرمتر نیست و حتی فصل تابستان هم به خاطر امواج خروشان و موجسواری میتونه بهانهی خوبی بشه برای سفر به این منطقه.

اما به طور کلی بنظرم بهترین زمانِ سفر به این منطقه از ابتدای آذر تا انتهای اسفنده! و این یعنی تا دیر نشده کولهبار رو ببندید و راه بیفتید 😁
چه جاهایی رو بریم ببینیم؟
من ۴ تا مسیر اصلی گشت در بلوچستان با مرکزیت چابهار که هر کدوم حداقل یک روز وقت میخواد رو معرفی میکنم. بعد از تماشای هر مسیر میتونید برای اقامت به خود شهر چابهار برگردید. اما اگه اهل اقامت تو خونههای محلی و بومگردی هستید (تو این پست مزایای اقامت در خانههای محلی رو گفتم: چرا در خانههای محلی اقامت کنیم؟ ) در هر مسیر، پیشنهادم برای اقامت توی اون مسیر رو هم میگم.
نکته: فاصلهها نسبت به شهر چابهار نوشته شده.
مسیر اول – بریم به دَرَک
با دیدن ساحل زیبای روستای درک، دیگه «برو به درک» رو یک ناسزا نخواهید دونست. چشمانداز تپههای رملی، نخلها و آبی زیبای دریای مکران چیزیه که میتونید ساعتها به تماشاش بشینید و لذت ببرید. پیشنهاد میکنم جوری برنامهریزی کنید که غروب خورشید رو در ساحل درک باشید. شبنشینی در ساحل دریا هم میتونه تجربهی فوقالعادهای باشه. اگه خوششانس باشید میتونید ساحل درخشان آبی رو (به خاطر فیتوپلانکتونها) هم ببینید.

– 🛣 طول مسیر: ۱۶۵ کیلومتر (حدود ۲ ساعت و ربع اگه یکسره برید) به سمت غرب چابهار
– 🏡 مکانهای مناسب برای اقامت: اقامتگاه محلی بندر پزم تیاب (۶۲ کیلومتر)، اقامتگاه بومگردی روستای کهیر (۸۳ کیلومتر)، اقامتگاه محلی روستای تنگ(۱۲۱ کیلومتر)، اقامتگاه محلی روستای درک(۱۶۵ کیلومتر)
– 🏕 مکانهای مناسب برای کمپ: ساحل درک، ساحل جُد، ساحل تنگ
– 🍛 مکانهای مناسب برای صرف وعدههای غذای محلی بلوچی-دریایی: رستوران محلی روستای کهیر (۸۳ کیلومتر)، اقامتگاه محلی روستای تنگ(۱۲۱ کیلومتر)
– جاذبههای این مسیر:
🌴باغ های گرمسیری کهیر (موز، انبه، پاپایا، کنار، گوآوا)
🏔 تپههای گِلفشان تنگ
🌳 درخت انجیر معابد تنگ
🏜 تلاقی کویر-دریا و قایق سواری در خور تنگ، تماشای جنگلهای حرا (برای قایقسواری در تنگ حواستون به جزر و مد باشه و بهتره از قبل با قایقران هماهنگ کنید)
🏖 ساحل مرجانی، ماسهای و صخرهای تنگ، پرندهنگری
🐟 تجربهی صیادی بومی با تور در تنگ یا درک
🌅 غروب زیبای ساحل درک (تلاقی کویر و دریا – تکدرخت زندگی)
مسیر دوم – از کوههای مریخی تا جنگلهای حرا
این مسیر فوقالعاده زیباست و در جادهی ساحلی دریای عمان، چشمانداز آبی بیکران اقیانوسها از یک سمت و کوههای مریخی از سوی دیگر، جذابیت کمنظیری به این جاده میده. به جرات میتونم بگم یکی از زیباترین جادههایی هست که تا حالا رفتم. اینجاست که میتونید معنی لذتبردن از مسیر (به جای صرفا رسیدن به مقصد) رو بهتر درک کنید.

– 🛣 طول مسیر: ۱۰۰ کیلومتر (حدود ۱ ساعت و نیم – بعضی قسمتهای جاده خیلی بده و باید با سرعت پایینی برید) به سمت شرق چابهار
– 🏡 مکانهای مناسب برای اقامت: اقامتگاه محلی روستای گواتر(۱۰۰ کیلومتر)، بومکلبه محلی گواتر [تجربه اقامت در کپرهای بلوچی](آخرین روستای مرزی ایران – دقیقا روی دم گربهی ایران)
– 🏕 مکانهای مناسب برای کمپ: روستای گواتر، سواحل بین رمین و بریس
– 🍛 مکانهای مناسب برای صرف وعدههای غذای محلی بلوچی-دریایی: رستوارن محلی گواتر (۱۰۰ کیلومتر)، بومکلبه محلی گواتر(۱۰۰ کیلومتر)
– جاذبههای این مسیر:
🏝 ساحل صخرهای کمب
🌌 دریاچه صورتی لیپار
⛰ دورنمای تماشایی کوه های مریخی
🏝 ساحل ارتفاع بریس
🚢 اسکله زیبای بریس
⛺️ گواتر، آخرین روستای مرزی ایران (دقیقا دم گربهی ایران)
🌳 قایقسواری در خلیج گواتر، تماشای جنگلهای حرا، تماشای دلفینها (در صورتی که باشن – معمولا بعدازظهرها هستن)
🐟 تجربهی ماهیگیری بومی در گواتر


مسیر سوم – تنها کروکودیلهای ایران
تنها کروکودیلهای ایران در منطقهای به نام باهوکلات در نزدیکی چابهار زندگی میکنند. نام محلی این تمساحها گاندو است. تماشای اونها در زیستگاه اصلی خودشون میتونه فوقالعاده جذاب باشه. متاسفانه مثل خیلی از گونههای دیگه، تعداد زیادی ازشون باقی نمونده.
– 🛣 طول مسیر: ۱۱۰ کیلومتر (حدود ۱ ساعت و ۴۵ دقیقه) به سمت شمالشرق چابهار
– 🏡 مکانهای مناسب برای اقامت: اقامتگاه بومگردی روستاهای انزا و کان در شهرستان سرباز
– جاذبههای این مسیر:
🐊 برکه تمساح باهوکلات (گاندوها)
🌴 باغ میوه های گرمسیری پیشین
🚣 سد پیشین

مسیر چهارم- چابهارگردی
– 🛣 طول مسیر: ۱۰ کیلومتر (حدود ۱۵ دقیقه) به سمت غرب چابهار
– 🏡 مکانهای مناسب برای اقامت: اقامتگاه محلی روستای تیس، مجتمع ساحلی پلاژ تیس، اقامتگاه چابهار (هتل و سوییتآپارتمان هم هست ولی به ما نمیاد)
– 🏕 مکانهای مناسب برای کمپ: ساحل دریا بزرگ چابهار، مجتمع ساحلی پلاژ تیس
– 🍛 مکانهای مناسب برای صرف وعدههای غذای محلی بلوچی-دریایی: رستوران بلوچ در ابتدای خیابان امام خمینی، دکهبازار، کباب هزاری
– جاذبههای این مسیر:
🏝 ساحل دریا بزرگ و دریا کوچک چابهار
🏘 دکهبازار و بازار سنتی چابهار
🏝 آب فشانهای چابهار
🏛 گورستان جنهای روستای تیس
🏰 قلعهی پرتغالیها تیس
🏖ساحل صدفها (بستگی به جزر و مد دارد)
نکته: مجتمعهای منطقه آزاد چابهار هم هستن برای خرید. اما قیمتها اونقدری مناسب نیست. ما ترجیح دادیم وقتمون رو در بازار سنتی چابهار بگذرونیم که بتونیم علاوه بر خرید، ببینیم و یاد بگیریم.
جمعبندی
لینک باقی پستها که بعدا اضافه شدن، رو میتونید زیر این پست ببینید.
پیشنهاد میکنم حتما بلوچستان رو در برنامهریزی سفرهاتون جزء مقاصدتون در نظر بگیرید. قطعا تجربهی متفاوتی براتون خواهد بود.
خوشحال میشم نظراتتون در مورد پست رو بدونم. اگه سوالی هم داشتید تو قسمت نظرات پاسخگو خواهم بود.
برای هماهنگی با اقامتگاههای محلی، وعدههای غذاهای محلی، راهنمای محلی، وسیله نقلیه برای گشتها، قایقرانها و … میتونید رو کمک ما هم حساب کنید. هم از طریق اکانت تلگرام @jadehkhaki_support و هم از طریق سامانه پشتیبانی آنلاین که آیکنش رو گوشه پایین سمت چپ سایت میبینید، میتونید باهامون مکالمه آنلاین داشته باشید. تا جایی که بتونیم کمکتون میکنیم که سفر بهتر، مفیدتر و تجربه لذتبخشتری داشته باشید. میتونید لینکهای زیر رو هم نگاه کنید:
تجربه اقامت در بومکلبهی گواتر
تجربهی اقامت در خانهی محلی کهیر + وعدههای غذای محلی
اقامت و وعدههای غذایی در خانه محلی تنگ
تجربهی اقامت در خانه محلی درک
کوچیک شما، فائزه از تیم جادهخاکی
با سلام دوست عزیز
هفته پیش به چابهار سر زدیم و کاش قبلا وبلاگ شما رو میدیدم. الان اینجا رو کشف کردم. خیلی کامل و عالیه سفرنامه تون. ضمن تشکر از زحماتتون و راهنمایی هایی که کردید اتفاقا من هم مایلم دوباره به چابهار سفر کنم و بنظرم سه روز کمه برای دیدن این همه زیبایی و خرید و گشت و گذار.چطور میتونم باهاتون در تماس باشم؟ متشکرم
ممنون عالی بود راهنماییاتون
خوبه که چن نفر بشیم بریم که هزینه هامون تقسیم بشه و بصرفه باشه ضمنا امنیت داشته باشیم
کاش شما اینجا معرفی کنین کسانی رو که با هم همسفر شن
خواهش میکنم. خوشحالم اگه مفید بوده براتون 🙂
من خودم احتمالا یه برنامه بذارم پاییز یا زمستون. دوستان دیگه هم اگه کسی هست که دنبال همسفره و این پیام رو میخونه میتونه همینجا پیام بذاره همدیگه رو پیدا کنید.
یه سری گروهها هم در تلگرام برای پیدا کردن همسفر هست میتونید ازشون استفاده کنید.
با سلام و شب بخیر..
مطالب مفیدی و دیدی روشن از چاه بهار بهم دادید..
سپاسگزارم
من اوایل بهمن تصمیم دارم واسه اولین بار با ماشینم خانوادگی برام اونجا…
خوشحال میشم تجربیات گرانقدرتان را بشنوم و به کار بن م